KLEIN HOEFBLAD
TUSSILAGO FARFARA
prachtige foto van Aletta Majoor...
Klein hoefblad is een van de eerste kruiden die in de lente weer uit de grond komen.
Een teken dat de kosmische verwarming van de aarde (in onze streken) door de zon weer is begonnen. Met andere woorden, de zon heeft weer zoveel kracht dat deze bloempjes kunnen groeien.
Klein hoefblad komt op plekken op waar eerder bulldozers bezig zijn geweest, Het is een verstoringsplant die het evenwicht terug in de grond brengt. Na een paar jaar rust verdwijnt hij meestal vanzelf weer. Niet meer nodig…
In het Latijn heet klein hoefblad “filius ante patrem’; de zoon vóór de vader. Eerst komen de stralend gele bloempjes; het blad volgt pas later.
De naam tussilago komt van tussis: hoest en lagere: verzachten en de tweede naam farfara refereert aan meel: de onderkant van de blaadjes lijkt bijna van vilt ofwel met meel bestoven.
Gebruik:
Wij gebruiken klein hoefblad (blad en bloemen) vooral voor de longen. Er zitten veel looistoffen in die het hele lichaam en met name de slijmvliezen sterker maken. Juist in de longen hebben de slijmvliezen veel te verduren tijdens verkoudheden, ontstekingen en natuurlijk bij hoest... Klein hoefblad kan ook de hoestprikkel verminderen bij (nachtelijke) hoestbuien. Neem in dat geval een thermoskan hoefbladthee mee naar bed en drink zo nodig een kopje.
Klein hoefblad is een natuurlijk antibioticum, dat wil zeggen, het is natuurlijk niet anti-bios in die zin dat het alle bacteriën doodt, maar juist pro bios; het laat de goede bacteriën in leven...
De plant kan samen met salie, tijm en hondsdraf gemengd gebruikt worden bij verkoudenheid en griep maar ook preventief om de weerstand te vergroten.
Hoe kun je klein hoefblad verwerken?
Tinctuur:
Meestal maken wij er een aftreksel van in biologische jenever: vul een glazen potje losjes tot de helft met bloemen en in stukjes gescheurde bladeren en vul het potje dan tot de rand met jenever.
Thee:
Ook drogen wij zowel de net geopende bloemen als de blaadjes die niet groter mogen zijn dan 1 vinger lang. Leg ze in een enkele laag te drogen of rijg de blaadjes aan een draad en span die bij het plafond, daar is het meestal lekker droog.
Siroop:
HIeronder lees je hoe je zelf hoestsiroop kunt maken met de bladeren.
Wierook:
En nog een laatste weetje: het blad van klein hoefblad kun je drogen en gebruiken als een soort wierook bij astma-achtige klachten: steek een waxinelichtje aan in een glas, hang er een roestvrijstalen zeefje in en leg daar een paar gedroogde hoefbladbladeren in. De rook die vrijkomt bevat salpeterzure zouten en die werken ontkrampend op de longblaasjes en verminderen zo de astma. Je zou er zelfs een sigaretje mee kunnen draaien.
Eten:
af en toe een bloemetje smaakt geweldig naar lente en maakt van een wilde-kruidensalade een feestje. Het blad is eetbaar maar wat mij betreft alleen in kleine hoeveelheden. Door het hoge looistofgehalte is de smaak matig en het werkt nogal stoppend.
Waarschuwing:
Omdat er pyrrolizidine alkaloïden in zitten mag de plant officieel niet meer gebruikt worden. Ik denk dat het meevalt als je af en toe een kopje thee of een aantal druppels neemt van deze plant maakt.
Wanneer gebruik je wat?
De bloemen gebruiken we dan meer voor acute situaties en de bladeren die er wat langer over doen om te groeien voor klachten die langer duren.
Hoestsiroop maken:
Mocht je een plek weten waar veel hoefblad groeit; Je kunt er ook siroop van bereiden!
Pluk het niet te grote blad op een droge dag, (het blad mag niet nat of vochtig zijn) wrijf eventueel zand eraf. De wittige laag onderop het blad is normaal en mag blijven zitten hoor.
Neem nu een stevige weckpot (zo een met een rode ruberring) en doe daar een flinke laag bladeren in. Goed aanduwen en dan bedekken met een laagje oersuiker (te koop bij de natuurvoedingswinkel). Dan weer een laag bladeren en ga zo maar door tot de pot helemaal vol is. Nog een keer heel stevig aanduwen en afdekken met suiker.
Vervolgens giet je een beetje sterke drank in het deksel. Aansteken en de deksel dichtdoen en meteen goed afsluiten. Door de vlammen wordt de laatste zuurstof opgebruikt en heb je minder kans op schimmel. Nu het deksel dichtsealen: steek een bijenwaskaars aan (het kan ook met een gewone kaars…) en laat de vloeibare was rondom op de sluiting van de pot druppelen tot die helemaal afgedicht is.
Vervolgens doe je de pot in een plastic zak en graaf je ergens in je tuin een gat van ongeveer een halve meter diep waar die pot in past. Zet hem erin, gooi het gat weer dicht, stamp goed aan en zet er een markering op. Op een of andere manier heeft die pot de neiging om te verdwijnen en dan moet je je halve tuin omspitten als je hem 2 maanden later weer uit de aarde haalt.
Als het goed is, is het blad na die twee maanden grotendeels vergaan en heb je een donkere siroop. Zeven door een zeef, in schone flesjes doen en klaar. De rest van het blad kun je met wat water opkoken en opnieuw zeven en kokendheet in flesjes doen, dat geeft zeg maar een tweede persing…
Het is me nog niet gelukt om dit met honing te doen, dat zou wellicht nog mooier zijn… Het ging telkens gisten en je mag die honing ook niet koken natuurlijk.
Bij (nachtelijke) hoest en verkoudheid neem je een lepeltje siroop. Erg effectief!
Gewoon hoefblad koken met wat water en iets zoets zoals oersuiker of moutstrook kan natuurlijk ook maar dan krijg je een minder sterk product.
